City, Monuments & Art: "Prawdziwa architektura jest rzeźbiarstwem"

Dawno, dawno temu na szczycie Akropolu w Atenach powstał Partenon według planów greckiego architekta Iktinosa i przedsiębiorcy budowlanego Kallikratesa, którzy postanowili wybudować budowlę tak "czystą" estetycznie i podporządkowaną porządkowi dorynckiemu jakiej jeszcze świat na swojej ziemi nie posiadł, a w środku swoim empirycznym pięknem umysłu zawstydzi każdego nieskazitelna bogini - Atena Partenos.

Tak mógłby zaczynać się mit o powstaniu doskonałej i eleganckiej świątni doryckiej znajdującej się w samym sercu Aten. Partenon tworzy czterdzieści sześć kolumn ciosanych z kamienia stojących na stylobatach. Podpory całej budowli tworzą krańcowe kolumny, które są o większej średnicy od pozostałych i lekko nachylają się skośnie w kierunku centrum świątyni. Białe fryzy i portyki podzielone są na elementy dekoracyjne pokryte rzeźbami i tryglifami. Najbardziej znany jest fryz partenoński, który ukazuje sceny procesji ateńskich wojowników, walki między bogami i postaciami mitycznymi oraz oblężenie Troi. Jego wschodnia strona ukazuje narodziny Ateny, a zachodni spór między Ateną a Posejdonem o panowanie nad Atenami.

Nieziemska Atena Partenos, czyli słynna Atena - Dziewica powstała w 447-438 p.n.e pod dłutem Fidiasza. Stojąca pełna majestatu bogini ubrana jest w luźne szaty bez rękawów spięta na ramionach metalowymi spinkami, wygląda jak wytworna suknia znanego projektanta z jego najnowszej kolekcji wiosna/lato. I na dodatek z letnim akcentem na stopach, które odziane są w sandały. W prawej dłoni trzyma figurkę Nike, która symbolizuje zwycięswa odnoszone w bitwach, zaś w lewej trzyma włócznię i tarczę. Na jej hełmie prezentuje dumnie Meduzę otoczoną po bokach dwoma sfinksami. Posąg ma 12,8m wysokości i jest pokryty płatkami złota i kości słoniowej. Oświetlające ją wschodzące słońce w naos, gdzie jest jej honorowe miejsce i najważniejsze w całej świątyni wpadające przez centralne drzwi wychodzące na wschód. Orginalne arcydzieło Fidiasza najprawdopodobniej spłoneło w pożarze w V w. n.e., ale bardzo możliwe jest również wersja, że wcześniej została wywieziona do Konstantynopola. Nie martwmy się o boginię mądrości i sprawiedliwości całkiem nieźle poradzili sobie inny artyście z odtworzeniem jej rekonstukcji. Choć inny los spotkał marmury Elgina, niby zostały uratowane przez lorda Thomasa Elgina, ale też zostały bardzo zniszczone to ciągle pozostają w Londynie i pewnie już nigdy nie wrócą do Pantenonu.

Świątynia składa się z wcześniej wspomnianego naos, które jest zaszczytnym miejscem oraz opistodomos, które pełniło rolę skarbca. Znajdowało się na tyłach budowli, otwarte z przodu kolumnadami i zamknięte po bokach ścianami z przepięknymi pilastrami (płaskimi filarami) tworzyło jednolitą całość ze świątynią.

Budowla w architekturze zachodniej służy jako wyidealizowanie społeczeństwa obywatelskiego. Tylko nie wiem czy miało to poprawić moralnie społeczeństwo czy raczej pokazać doskonałość narodu?!